Τα βιογεωγραφικά σεμινάρια
O σκοπός των Βιογεωγραφικών Σεμιναρίων είναι να βοηθήσουν τα Κράτη Μέλη: α) στη διαχείριση του Δικτύου NATURA 2000 ως συνεκτικού οικολογικού δικτύου, β) στην ανταλλαγή εμπειριών και καλών πρακτικών, γ) στην επίτευξη των στόχων και των προτεραιοτήτων και δ) στην ενίσχυση της συνεργασίας και των συνεργειών.
Συγκεκριμένα, σε Μεσογειακό επίπεδο, κατά το εναρκτήριο Βιογεωγραφικό Σεμινάριο για τη διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 που πραγματοποιήθηκε στις 26-28 Μαΐου 2014 στη Θεσσαλονίκη, επιλέχθηκαν επτά (7) τύποι οικοτόπων (9260, 9320, 9330, 9340, 9540, 92A0, 92D0) και αναγνωρίσθηκαν οι κύριες πιέσεις και τα προβλήματα που αυτοί αντιμετωπίζουν, οι διαχειριστικές τους ανάγκες και οι κυριότερες αδυναμίες, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά σε διαχειριστικά ή διοικητικά θέματα.
Από τους ανωτέρω επτά (7) τύπους οικοτόπων, οι έξι (6) απαντούν και στην Ελλάδα. Οι τύποι οικοτόπων αυτοί είναι:
- 9260 Δάση με Castanea sativa: Τα δάση καστανιάς απαντούν σε 25 περιοχές του Δικτύου Natura 2000, συνολικής έκτασης 13.570 ha.
- 9320 Δάση με Olea και Ceratonia: Απαντά σε 60 περιοχές του Δικτύου Natura 2000, συνολικής έκτασης 60.520 ha. Αυτοί οι αειθαλείς θαμνώνες που κατά περιπτώσεις φτάνουν σε ύψος ώστε να χαρακτηριστούν δάσος, εμφανίζουν αξιοσημείωτη σταθερότητα, αφού περιλαμβάνουν είδη προσαρμοσμένα στις ακραίες μεσογειακές κλιματικές συνθήκες.
- 9340 Δάση με Quercus ilex και Quercus rotundifolia: Στην Ελλάδα, ο τύπος αυτός αντιπροσωπεύεται από την αριά (Q. ilex) και απαντά σε 44 περιοχές του Δικτύου Natura 2000, συνολικής έκτασης 59.200 ha.
- 9540 Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά είδη πεύκων της Μεσογείου: Περιλαμβάνει τα θερμόφιλα πευκοδάση με χαλέπιο και τραχεία πεύκη καθώς και τα δάση κουκουναριάς. Είναι ευρύτατα διαδεδομένος τύπος οικοτόπου κατά μήκος των ελληνικών ακτών και απαντά σε 71 περιοχές του Δικτύου Natura 2000, συνολικής έκτασης 113.650 ha.
- 92A0 Δάση – στοές με Salix alba και Populus alba: Τα παραποτάμια δάση – στοές με είδη ιτιάς και λεύκας απαντούν σε 40 περιοχές του Δικτύου Natura 2000, συνολικής έκτασης 4.060 ha. Η κατάσταση διατήρησης αυτού του τύπου οικοτόπου στην επικράτεια της χώρας είναι “ανεπαρκής” (3η Εθνική Έκθεση για την εφαρμογή του άρθρυο 17 της Οδηγίας των Οικοτόπων).
- 92D0 Νότια παρόχθια δάση – στοές και λόχμες (Nerio-Tamaricetea και Securinegion tinctoriae): Τα δάση και θαμνώνες με αρμυρίκια, λυγαριές και πικροδάφνες απαντούν σε 73 περιοχές του Δικτύου Natura 2000, συνολικής έκτασης 11.150 ha.
Πιέσεις και απειλές: Η εξάπλωση αλλά και η καλή κατάσταση διατήρησης των ανωτέρω τύπων οικοτόπων απειλείται λόγω των αλλαγών χρήσης γης, των αλλαγών στις υδρολογικές συνθήκες, του κατακερματισμού, των ασθενειών, των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, των δασικών πυρκαγιών, των εισβολικών χωροκατακτητικών ειδών, των διαταραχών λόγω των δραστηριοτήτων αναψυχής αλλά και εξαιτίας της ελλιπούς διαχείρισης και της δυσκολίας πρόσβασης σε χρηματοδότηση.
Διαχειριστικές ανάγκες: Εφαρμογή κατάλληλων μορφών διαχείρισης (π.χ. επιμήκυνση περίτροπου χρόνου, παύση πρεμνοφυούς διαχείρισης, μείωση του κατακερματισμού, παραμονή των υπολειμμάτων υλοτομίας στη συστάδα), μετατροπή των αμιγών δασών καστανιάς σε μικτά υψηλά δάση (τύπος οικοτόπου 9260), αραίωση των δασών αριάς Quercus ilex (τύπος οικοτόπου 9340), εφαρμογή αειφορικών, μη παρεμβατικών δασοκομικών τεχνικών καθώς και ανάπτυξη δραστηριοτήτων επικοινωνίας και πληροφόρησης για την αύξηση του επιπέδου αποδοχής των ανωτέρω μέτρων από τις τοπικές κοινωνίες και για τη μείωση των διαταραχών λόγω ανθρωπογενών δραστηριοτήτων.
Κυριότερες αδυναμίες: Αυτό που δυσχεραίνει την εφαρμογή των κατάλληλων διαχειριστικών μέτρων είναι η έλλειψη τεχνικών κατευθύνσεων για την αειφορική διαχείριση των δασών ή η δυσχέρεια στη μεταφορά γνώσης μεταξύ των κρατών μελών, η άγνοια σχετικά με τις οικοσυστημικές υπηρεσίες που προσφέρουν τα δάση σε περιοχές του Δικτύου Natura 2000 σε διαφορετικές ομάδες χρηστών, η έλλειψη ευαισθητοποίησης των ενδιαφερομένων, η έλλειψη κατάλληλου υλικού επικοινωνίας, κ.λπ.
Περισσότερα για τα Βιογεωγραφικά Σεμινάρια του Δικτύου Natura 2000 μπορείτε να βρείτε εδώ.