Παγκόσμια μέρα υγροτόπων: Δάση και υγρότοποι

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Σύμβασης Ραμσάρ, σε παγκόσμιο επίπεδο, δάση απαντούν σε πάνω από τους μισούς υγροτόπους διεθνούς σημασίας. Πρόκειται για δάση σε παράκτιους υγρότοπους, όπως τα μανγκρούβια δάση, δάση σε βάλτους, περιοδικά κατακλυζόμενα δάση και δάση σε τυρφώνες. Τα δάση αυτά αποτελούν σημαντικά στοιχεία των υγροτοπικών περιοχών λόγω τη υψηλής βιοποικιλότητας που απαντά σε αυτά και των ιδιαίτερης σημασίας υπηρεσιών οικοσυστήματος που παρέχουν, όπως η αποτροπή της κατάκλυσης των παράκτιων περιοχών από τη θάλασσα, η ρύθμιση των πλημμυρικών αιχμών, το φιλτράρισμα του νερού, η διακράτηση στερεών κ.ά. Αποτελούν δε εξαιρετικής αποτελεσματικότητας ταμιευτές άνθρακα τόσο στο υπέργειο όσο και στο υπόγειο τμήμα τους.

Στην Ελλάδα τα εκτεταμένα κατακλυζόμενα δάση του Νέστου, του Στρυμώνα, του Αχελώου, του Αλφειού και άλλων ποταμών έχουν πια χαθεί, αν και από τα λίγα απομεινάρια τους μπορεί κανείς να αντιληφθεί τον βιολογικό πλούτο, το μέγεθος και τη μεγαλοπρέπεια των δασών αυτών.

Διατηρούνται όμως εντυπωσιακά δάση και παρόχθιοι σχηματισμοί πλατάνου, λεύκης, σκλήθρου και άλλων ειδών σε όλη σχεδόν τη χώρα. Οι σχηματισμοί αυτοί φιλοξενούν πληθώρα ειδών της χερσαίας πανίδας και της ορνιθοπανίδας και δημιουργούν ευνοϊκό περιβάλλον για τα ποτάμια και τα παρόχθια λιμναία οικοσυστήματα. Συγκρατούν επίσης στις ορεινές κοίτες φερτά υλικά μικρών και μεγάλων διαστάσεων που μπορούν να προκαλέσουν καταστροφές, ενώ κατά μήκος των πεδιάδων συμβάλλον στο φιλτράρισμα των νερών που εισρέουν στις κοίτες από παρακείμενους αγρούς.

Ωστόσο, η σχέση των δασών με τους υγρότοπους δεν τελειώνει εδώ. Η τροφοδοσία τους σε νερό για τους περισσότερους ελληνικούς υγρότοπους επηρεάζεται ουσιαστικά από τη διαχείριση των δασών που βρίσκονται κυρίως στα ορεινά (βλ. σχετικό άρθρο). Ο τρόπος που διαχειριζόμαστε τη δασική βλάστηση, τα έργα προστασίας των ορεινών κοιτών και όλες οι άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση των δασών, αλλά και την απόλαυσή τους, επηρεάζουν την ποσότητα και την ποιότητα του νερού που εισρέει στους μικρούς και μεγάλους υγρότοπους, που βρίσκονται στη ροή των ποταμών που ξεκινούν από τα βουνά μας.

Σήμερα, Παγκόσμια Μέρα Υγροτόπων, αναλογιζόμαστε τις αξίες και την ομορφιά των υγροτόπων, γνωρίζοντας ότι η ευθύνη για τη διατήρησή τους δεν εξαρτάται μόνο από τις δράσεις μας σε αυτούς, αλλά και από δράσεις που μπορεί να γίνονται δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά.