H σημασία των ορεινών και των παρόχθιων δασών για τους υδατικούς πόρους και τις πλημμύρες

Οι αυξανόμενες ανάγκες σε νερό καλής ποιότητας, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, επιτάσσουν την ολοκληρωμένη διαχείριση των λεκανών απορροής. Για μία ορεινή χώρα όπως η Ελλάδα, κεντρικό ρόλο σε στις προσπάθειες αυτές έχουν τα ορεινά και τα παρόχθια δάση, αφού είναι κοινά αποδεκτός ο θετικός ρόλος τους στον εμπλουτισμό των υπόγειων υδροφορέων με νερό καλής ποιότητας και στην αποτροπή των πλημμυρών.

Προσπαθώντας να δώσουν μια συνοπτική, αλλά ολοκληρωμένη περιγραφή  αυτού του ρόλου και της σημασίας των ορεινών και των παρόχθιων δασών για τους υδατικούς πόρους και τις πλημμύρες, ερευνητές του ΕΛΓΟ-Δήμητρα δημοσίευσαν το 2017 και το 2019 στην περιοδική έκδοση «ΔΗΜΗΤΡΑ» δύο σχετικά άρθρα: «Παραρεμάτιες δασικές περιοχές της Ελλάδας: οι πιο σημαντικές και κρίσιμες ζώνες των υδρολογικών μας λεκανών»[1] και «Αντιλήψεις επιστήμης και κοινού για τις σχέσεις ορεινών δασών και νερού – Επιλογή δράσεων εξοικονόμησης νερού»[2].

Οι ειδικοί επιστήμονες του ΕΛΓΟ-Δήμητρα εξηγούν με τρόπο εύληπτο τη σχέση των ορεινών και παρόχθιων δασών με το νερό, ενώ επιλύουν και παρεξηγήσεις σχετικά με τις σχέσεις αυτές, όπως αυτή που θέλει τα δάση να δημιουργούν βροχή. Πολύ ενδιαφέρουσες είναι επίσης οι περιγραφές και οι ορισμοί για τα τμήματα των δασών με παρόχθιο/παραρεμάτιο χαρακτήρα και τις ιδιαίτερες οικολογικές και υδρολογικές λειτουργίες τους. Αντίστοιχες πληροφορίες δίδονται και για τη θέση των ορεινών δασών στον υδρολογικό κύκλο.

Τα δυο άρθρα καταλήγουν σε γενικές κατευθύνσεις μέτρων διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων. Αυτά αφορούν στην εφαρμογή στοχευμένων διαχειριστικών και δασοκομικών μέτρων, μέσω των οποίων είναι δυνατό να επιτευχθούν βέλτιστες λύσεις στην παροχή των σχετικών υπηρεσιών οικοσυστήματος. Χρειάζεται βέβαια, όπως επισημαίνουν και οι ερευνητές, διεπιστημονική προσέγγιση και προληπτική δράση ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την κλιματική αλλαγή, καθώς τα οικοσυστήματα αυτά χρειάζονται κάποιο χρόνο για να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες και να αποδώσουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

[1]     Μπαλούτσος, Γ., Α. Μπουρλέτσικας, Κ. Καούκης και Α. Ρούσσος, 2017. Παραρεμάτιες δασικές περιοχές της Ελλάδας: οι πιο σημαντικές και κρίσιμες ζώνες των υδρολογικών μας λεκανών. ΔΗΜΗΤΡΑ, τ. 18, σελ. 22-26. http://www.nagref.gr/images/ioanna/periodiko/teyxos_18/%CF%83%CE%B5%CE%BB._22.pdf

[2] Μπαλούτσος, Γ., Α. Μπουρλέτσικας και Α. Ρούσσος, 2019. Αντιλήψεις επιστήμης και κοινού για τις σχέσεις ορεινών δασών και νερού – Επιλογή δράσεων εξοικονόμησης νερού. ΔΗΜΗΤΡΑ, τ. 25 σελ. 20-24.  www.nagref.gr/images/ioanna/periodiko/Teyxos_25/10._NERO_25.pdf